W standardzie wyposażenia nowoczesnego samochodu znajdziecie mnóstwo, z reguły 3-4 literowych skrótów opisujących systemy elektroniczne wspomagające kierowcę. Czy zastanawialiście się, co oznaczają i jak naprawdę działają? Spieszymy z wyjaśnieniami dotyczącymi 12 najważniejszych, w naszej opinii, systemów.
1. ABS (Anti-lock Braking System)
ABS (czyli Anti-lock Braking System) to system, który od 1 maja 2004 roku stanowi obowiązkowy element wyposażenia wszystkich nowych samochodów sprzedawanych w Unii Europejskiej. Podczas awaryjnego hamowania, system ABS zapobiega po prostu blokowaniu kół. Każdy kto pamięta jazdę zimą Fiatem 126p, Fiatem 125 czy Polonezem wie o co chodzi 😉. Dzięki systemowi ABS, samochód w trakcie awaryjnego hamowania zachowuje stabilność i jest „sterowalny”, tzn. możliwe jest kontrolowania kierunku, w którym porusza się pojazd. „Sterowalność” to w tym przypadku słowo klucz, bo jak bardzo samochód będzie chciał skręcać zależy od wielu czynników m.in. masy pojazdu, prędkości, stanu opon czy rodzaju nawierzchni. Bardzo ważna uwaga. ABS nie skraca drogi hamowania, w niektórych sytuacjach wręcz ją wydłuża!!! Naszym zdaniem ABS to jeden z najlepszych systemów w motoryzacji i fundament dla innych „wspomagaczy” elektronicznych. Kolejne, opisane poniżej systemy, opierają swoje działanie właśnie na współpracy z ABS.
2. BAS (Brake Assist)
BAS (Brake Assist) to po prostu asystent hamowania, który stanowi jeden z elementów systemu ABS. System BAS wspomaga kierowcę podczas hamowania w sytuacjach awaryjnych. Komputer pokładowy analizuje szybkość reakcji i siłę nacisku wywieranej przez kierowcę na pedał hamulca. Moc hamowania jest maksymalizowana poprzez wygenerowanie wymaganego ciśnienia w układzie hamulcowym. Kierowcy jadący za samochodem, który hamuje awaryjnie widzą migające światła stop i światła awaryjne.
3. EBD (Electronic Brakeforce Distribution)
To system współpracujący z ABS, który rozdziela siły hamowania przednich i tylnych oraz prawych i lewych kół pojazdu. Wszystko po to, aby zminimalizować ryzyko powstania poślizgu wzdłużnego – zazwyczaj przy nierównomiernym obciążeniu kół samochodu. Jeśli samochód jest nierównomiernie dociążony, system odpowiednio reguluje ciśnienie w hamulcach danej osi, a tym samym indywidualnie dostosowuje siłę hamowania. EBD pomaga więc skrócić drogę hamowania i pomaga utrzymać stabilność pojazdu.
4. ESP (Electronic Stability Program) lub DSC (Dynamic Stability Control)
ESP (Electronic Stability Program) lub DSC (Dynamic Stability Control) to system elektronicznej stabilizacji toru jazdy. Od 2014 stanowi obowiązkowe wyposażenie wszystkich nowych samochodów sprzedawanych na terenie UE. Opisując sprawę możliwie prosto: ESP w czasie jazdy zbiera informacje pochodzące z wielu czujników, m.in. czujnika kąta skrętu kierownicy, czujnika prędkości obrotowej kół, czujnika przyspieszenia poprzecznego i in. W przypadku zdiagnozowania poślizgu (najczęściej podczas pokonywania zakrętu), ESP przyhamowuje jedno lub więcej kół samochodu tak, aby jak najszybciej przywrócić pożądany tor jazdy. Poza ingerencją w układ hamulcowy, ESP obniża również prędkość obrotową silnika – ujmując po prostu „gazu”. Z ESP współpracuje zazwyczaj system DSR (Dynamic Steering Response), który w trakcie hamowania, koryguje również kąt skrętu przednich kół. ESP to świetny system i działa naprawdę skutecznie. Oczywiście do pewnego momentu…
5. ASR (Acceleration Slip Regulation)
ASR (Acceleration Slip Regulation) to po prostu system kontroli trakcji. Ma za zadanie kontrolowanie prędkości obrotowej kół napędzających samochód, aby w czasie jazdy (najczęściej podczas dynamicznego przyspieszenia) nie traciły trakcji czyli nie ślizgały się. System ASR bardzo pomaga podczas ruszania na mokrej lub śliskiej nawierzchni, w trakcje podjazdu pod wzniesienie, a także w czasie jazdy po zakręcie.
6. BLIS (Blind Spot Information System)
BLIS (Blind Spot Information System) to system wymyślony przez Volvo w 2001 roku. System BLIS aktywowany jest zazwyczaj przy prędkości to 10 km/h, a jego działanie sprowadza się do wykrywania innych pojazdów w tzw. martwym polu, czyli miejscu którego nie obejmują lusterka boczne. Działa w oparciu o pracę kamer cyfrowych, które są umieszczone w lusterkach bocznych pojazdu. BLIS to uniwersalny system, pomocny zarówno w mieście jak i podczas jazdy z większymi prędkościami (tzn. na autostradach i drogach szybkiego ruchu).
7. ACC (Adaptive Cruise Control) lub ICC (Intelligent Cruise Control)
ACC (Adaptive Cruise Control) lub ICC (Intelligent Cruise Control) to tempomat adaptacyjny czyli system utrzymujący bezpieczny odstęp między naszym samochodem, a pojazdem przed nami, który jedzie w tym samym kierunku naszym pasem. ACC działa przy wykorzystaniu radaru, który pełni funkcję nadajnika i odbiornika (wysłana fala, która odbija się od poprzedzającego pojazdu, odbierana jest z powrotem). Odległość między pojazdami ustalana jest na podstawie pomiaru opóźnienia odbitej fali. System trzyma nasz pojazd w bezpiecznej odległości, w razie potrzeby hamując ( np. jeśli pojazd przed nami hamuje) lub przyspieszając do ustawionej przez nas maksymalnej prędkości (np. jeśli pojazd przed nami przyspiesza albo zmienia pas). ACC to bardzo przydatny system który pozwala odpocząć naszym nogom, zwłaszcza na długich autostradowych odcinkach.
8. TPMS (Tire Pressure Monitoring System)
TPMS (Tire Pressure Monitoring System) to system monitorowania ciśnienia w oponach. W razie zarejestrowania nieprawidłowych wartości (np. spadku ciśnienia na skutek uszkodzenia opony), kierowca zostaje natychmiast powiadomiony migającą kontrolką na desce rozdzielczej. Oczywiście jeśli ciśnienie w wybranej oponie znacząco wzrośnie (np. na skutek awarii), sytuacja jest analogiczna. Podobnie jak ESP, system TPMS jest obowiązkowy dla nowych samochodów sprzedawanych w UE od 2014 roku. Znakomity system, który zwłaszcza w sytuacji „kapcia” pozwala nam szybko zareagować i zatrzymać pojazd. Z jednej strony ma więc nieoceniony wpływ na bezpieczeństwo, z drugiej pozwala zaoszczędzić koszty. Jazda na uszkodzonej oponie oznacza najczęściej konieczność jej utylizacji.
9. DMS (Driver Monitoring System)
DMS (Driver Monitoring System) system instalowany w nowych modelach samochodów. Wewnętrzna kamera i komputer pokładowy analizują zachowanie kierowcy w trakcie jazdy, m.in.: ruchy głową, częstotliwość mrugania powiek, ruchu wykonywane kierownicą itd. Wszystko po to aby uchwycić objawy senności lub zmęczenia i w miarę szybko zasygnalizować kierowcy, że powinien zrobić sobie przerwę. W przypadku wykrycia zmęczenia, system wysyła sygnał o potrzebie zatrzymania i odpoczynku. DMS na stanowić wyposażenie nowych samochodów sprzedawanych na terenie UE od 7 lipca 2024 r.
10. LANE ASSIST
LANE ASSIST – system, który pomaga utrzymać samochód na właściwym pasie ruchu korygując tor jazdy poprzez ruch na kierownicy. Działa przy współpracy kamery monitorującej przestrzeń przed pojazdem ze wspomaganiem kierownicy. Współpracuje również z innymi systemami np. aktywnym tempomatem. Lane Assist to generalnie system pożyteczny ale przed inżynierami jeszcze długa droga aby go dopracować. Wielu kierowców, zirytowanych „nazbyt czułą” pracą Lane Assist wyłącza ten system na stałe. Jesteśmy jednak przekonani, że jego kolejne ewolucje zyskają większą przychylność.
11. AFL lub AFS (Adaptive Forward Lighting lub Adaptive Front Lighting System)
AFL lub AFS (Adaptive Forward Lighting lub Adaptive Front Lighting System), to system doświetlania zakrętów. Występuję właściwie w dwóch wariantach. W wariancie statycznym, system włącza dodatkowe światła (najczęściej przeciwmgielne) aby doświetlić przestrzeń z boku pojazdu. W wariancie dynamicznym, snop światła głównych reflektorów podąża za ruchami na kierownicy. Aby pracować precyzyjnie analizowanych jest mnóstwo danych z czujników: prędkości, kąta skrętu kierownicy, żyroskopu itd. AFL to znakomity system, który znacząco wpływa na bezpieczeństwo jazdy po zmroku.
12. TSR (Traffic Sign Recognition)
TSR (Traffic Sign Recognition), czyli system rozpoznawania znaków drogowych. Bazuje na danych przechwyconych przez kamerę lub na danych GPS. Jego zadaniem jest wspieranie kierowcy, wyświetlając w trakcie jazdy na desce rozdzielczej informacji o najważniejszych znakach (ograniczeniu prędkości, zakazie wyprzedzenia itp.). System nie jest doskonały – zdarza mu się podawać błędne informacje. Jest więc stale rozwijany i doskonalony. Spodziewamy się, że w przyszłości zostanie zintegrowany z aktywnym tempomatem i np.: prędkość dopasowana będzie do znaku, a nie do naszego subiektywnego wyboru…!